نخستین روز از اردیبهشت‌ماه در تقویم رسمی ایران به نام روز بزرگداشت سعدی شیرازی، شاعر بلندآوازه ایرانی، نام‌گذاری شده است. این مناسبت فرهنگی نه‌تنها فرصتی برای پاسداشت یکی از ستون‌های ادب فارسی در سطح ملی است، بلکه زمینه‌ای ارزشمند برای تقویت دیپلماسی فرهنگی و گسترش نفوذ فرهنگی ایران در عرصه بین‌المللی به شمار می‌رود.
سعدی شیرازی با آثاری همچون بوستان و گلستان، پیام‌آور ارزش‌های جهانی همچون صلح، نوع‌دوستی، گفت‌وگو، عدالت و کرامت انسانی است. مفاهیمی که از دل قرن هفتم هجری برخاسته‌اند اما همچنان در جهان معاصر موضوعیت دارند و می‌توانند زمینه‌ساز پیوند میان فرهنگ‌ها باشند. بیت ماندگار او:
“بنی‌آدم اعضای یکدیگرند…”
امروزه بر سردر سازمان ملل متحد نقش بسته و به‌عنوان نماد وحدت بشری شناخته می‌شود.
در کنار این جایگاه فرهنگی، آثار سعدی ریشه در آموزه‌های اسلامی دارد و از قرآن کریم، احادیث نبوی و معارف دینی الهام گرفته است. او در سراسر آثار خود، انسان را به تقوا، عدل، پرهیز از ریا، توکل بر خدا، و محبت به بندگان خدا دعوت می‌کند. سعدی در بسیاری از ابیات خود با زبانی شیوا و حکیمانه، مفاهیم اخلاق اسلامی را بازگو می‌نماید؛ چنان‌که در بوستان می‌فرماید:
“به جهان خرّم از آنم که جهان خرّم از اوست / عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست”
که اشاره‌ای مستقیم به وحدانیت خداوند و محبت به مخلوقات او دارد.
بنابراین گرامی‌داشت سعدی، نه‌تنها بزرگداشت یک شاعر و ادیب ایرانی است، بلکه تجلیل از تجلی اخلاق و معارف دینی در قالبی هنری و ادبی نیز هست. آموزه‌های او، ریشه در مکتب اسلام دارد و بیانگر پیوند عمیق میان فرهنگ ایرانی و تعالیم الهی است.
در همین راستا، روز بزرگداشت سعدی می‌تواند به‌عنوان یک مناسبت بین‌المللی فرهنگی، بستری برای گسترش تعاملات فرهنگی ایران با سایر ملت‌ها قرار گیرد. برگزاری برنامه‌هایی با همکاری نهادهای فرهنگی، نمایندگی‌های جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور، دانشگاه‌ها و انجمن‌های دوستداران زبان و ادبیات فارسی می‌تواند موجب معرفی بهتر شخصیت و آثار سعدی به جهانیان شود.
همچنین ترجمه و انتشار چندزبانه آثار سعدی، برگزاری نشست‌ها و میزگردهای بین‌المللی، اجرای برنامه‌های هنری و ادبی با محوریت مفاهیم سعدی‌محور، و همچنین بهره‌گیری از ظرفیت رسانه‌های بین‌المللی، می‌تواند پیام صلح‌طلبانه، انسانی و دینی این شاعر بزرگ را به جهان منتقل نماید.
سعدی، فراتر از یک شاعر، چهره‌ای جهانی و پلی فرهنگی میان ایران، اسلام و جهان است. گرامی‌داشت او، فرصتی برای گفت‌وگوی تمدن‌ها، پیوند ملت‌ها و نمایش جلوه‌های درخشان فرهنگ و معنویت ایرانی-اسلامی در سطح جهانی است
رضا مطلبی – کارشناس و محقق روابط بین الملل
